โครงสร้างราคาน้ำมันของไทยและปัจจัยสำคัญที่ราคาสูงกว่าประเทศเพื่อนบ้าน

       เนื่องจากรัฐบาลไทยมีนโยบายยกเลิกการกำหนดราคาน้ำมันเชื้อเพลิงมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2534 ทำให้ราคา ณ โรงกลั่นและราคาขายปลีกน้ำมันเชื้อเพลิงของประเทศไทยขึ้นอยู่กับการตกลงซื้อขายของผู้ค้าน้ำมันเชื้อเพลิงที่อ้างอิงตามกลไกการแข่งขันตลาดเสรี ตัวเลขราคา ณ โรงกลั่นตามโครงสร้างราคาน้ำมันเชื้อเพลิงจึงเป็นเพียงการคำนวณตามหลักเกณฑ์ที่คณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน (กบง.) กำหนด และเผยแพร่ให้สาธารณะชนได้อ้างอิงเท่านั้น มิใช่ราคาซื้อขายที่ผู้ประกอบการน้ำมันเชื้อเพลิงใช้ซื้อขายจริงตามท้องตลาด ส่วนองค์ประกอบน้ำมันเชื้อเพลิงที่ภาครัฐสามารถกำหนดได้ คือ ภาษีต่างๆภายใต้กระทรวงการคลัง และกองทุนน้ำมันต่างๆภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงพลังงาน หากอ้างอิงจากโครงสร้างราคาน้ำมัน ราคาขายปลีกน้ำมันเชื้อเพลิงมีองค์ประกอบทั้งหมด 4 ส่วน คือ 1.) ราคา ณ โรงกลั่น (ต้นทุนเนื้อน้ำมันสำเร็จรูป) 2.) ภาษี 3.) กองทุน และ 4.) ค่าการตลาด (ต้นทุนธุรกิจค้าปลีกน้ำมัน) ส่วนปัจจัยสำคัญที่ราคาน้ำมันไทยสูงกว่าประเทศเพื่อนบ้าน มีดังนี้